به گزارش سینماپرس، معاونت امور هنری پس از کش و قوس‌ها بسیار و قول‌هایی که وزیر فرهنگ در برهه‌های مختلف داده بود، نسبت به انتشار عملکرد مالی خود واکنش نشان داد. این فهرست تحت عنوان «گزارش ۱۲ ماهه منتهی به ۲۹/۱۲/۱۳۹۶»  منتشر شده است.

جدول مذکور نشان می‌دهد که در یک سال گذشته معاونت در ۶۶ مورد مبلغی برابر با ۲۳۳ میلیارد و ۵۲۶ میلیون ریال در حوزه تئاتر هزینه کرده است. با نقبی به گذشته و ایام چانه‌زنی‌های دولت در صحن علنی مجلس برای تصویب بودجه سال ۱۳۹۶ می‌توان به این پاراگراف خبری رسید که آمده بود «سهم مربوط به تئاتر هم با عنوان برنامه‌ «حمایت و گسترش هنرهای نمایشی» هم مشخص شده است. به این ترتیب رقم ۶۴ میلیارد و ۵۰۰ میلیون تومان برای تئاتر درنظر گرفته شده که نسبت به بودجه‌ی ۵۵  میلیارد و ۶۰۰ میلیون تومانی تئاتر در سال گذشته، حدود ۱۰ میلیارد تومان افزایش وجود دارد. »

با کمی تأمل می‌توان فهمید که جدول منتشر شده توسط معاونت هنری نیز با عبارت «حمایت و گسترش هنرهای نمایشی» منتشر شده است که در بخشی از جدول مندرج شده است.

با یک تفریق ساده می‌توان گفت ۴۱۱ میلیارد و ۴۷۴ میلیون ریال از مبلغ بودجه ارسالی دولت به مجلس با مبلغ منتشر شده از سوی معاونت امور هنری در وضعیت مبهمی قرار دارد. این ملبغ برابر با ۶۴ درصد بودجه پیشنهادی دولت به مجلس است و این امکان وجود ندارد که مجلس با ۶۴ درصد بودجه پیشنهادی مخالفت کرده باشد. البته مشخص نیست حقوق کارمندان اداره کل هنرهای نمایشی و سازمان‌های مربوطه‌اش نیز مشمول «حمایت و گسترش هنرهای نمایشی»  بوده است یا خیر. هیچ ردیفی درباره حقوق سالیانه کارکنان این نهاد وجود ندارد.

اما این کلیت ابهام جدول نیست. برای رسیدن به ابهام‌های دیگر باید به تاریخچه این شفاف‌سازی بازگردیم، جایی که سازمان امور سینمایی اقدام به انتشار ریز پرداختی‌هایش در ایام جشنواره فیلم فجر کرد. این روند با انتشار دریافتی‌های هنرمندان در قالب حمایت، خرید اثر یا حق پخش از جانب فارابی یا موسسه رسانه‌های تصویری ادامه یافت. در جداول انتشار مشخص می‌شد هر تهیه‌کننده یا کارگردانی برای ساخت، فروش یا پخش اثرش چه مبلغی از دولت دریافت کرده است. حتی روشنی جداول به نحوی بود که مشخص می‌شد کارگردان یا تهیه‌کننده‌ای برای یک اثر ساخته نشده پولی دریافت کرده است و این شفافیت موجب آن شد جامعه سینمایی دریابد نسبت هر هنرمند با بدنه دولت به چه اندازه است. همچنین این رویه برخی از گفتگوها و مصاحبه‌های منتشر شده در فاصله سال‌های ۸۸ تا ۹۶ را زیر سؤال می‌برد.

در فهرست منتشر شده از جانب معاونت امور هنری همه چیز کلی است. به هیچ وجه مشخص نیست مبالغ پرداخت شده به چه نحوی بوده است و چه کسانی از آن منتفع شده است. همه چیز به شنیده‌ها و نقل‌قول‌ها بازمی‌گردد. در کمک‌هزینه‌هایی که در قالب حضور در فجر، اجرای عموم یا اعزام به خارج از کشور در جدول مطرح شده است، مشخص نیست که چه کسانی و برای کدامین اثر از این موهبت بهره‌مند شده‌اند. باز تأکید می‌کنم که همه چیز به شنیده‌ها و گفته‌ها معطوف می‌شود. برای مثال در گفتگو با قائم‌مقام فجر ۳۶ دریافتیم که بالاترین کمک‌هزینه در بخش بین‌الملل به یکی از افراد اطلاق شده است. برای کاری که تنها دو اجرا در فجر داشت و برخلاف جدول تماشاخانه ایرانشهر روی صحنه نرفت. اثری که با واکنش تند منتقدان و مخاطبان مواجه شد و حتی در فهرست نامزدهای فجر نبود.

درباره پرداختی‌هایی که تحت عنوان «حمایت از تولید و اجرای آثار نمایشی» به ۲۴۹ نمایش داده شده است وضعیت بغرنج‌تر نیز می‌شود؛ چرا که این تعداد صرفاً می‌تواند بخش کوچکی از تولیدات باشد. در تهران که هر شب بیش از ۱۰۰ اثر روی صحنه می‌رود، باید مشخص شود کدام ۲۴۹ هنرمند از ۴۱ میلیارد و ۹۴۱ میلیون بودجه عمومی تئاتر بهره‌مند شده است و این پول بابت تولید چه اثری هزینه شده است.

حتی درباره کمک‌هزینه‌های اطلاق شده به جشنواره‌ها نیز به شکل ریز مشخص نشده است معاونت چه میزان بودجه به هر جشنواره داده است. همه چیز در ردیف ۴۰ با یک عدد ۱۲ و ۲ میلیارد و ۴۰۱ میلیون ریال خلاصه شده است.

وضعیت درباره مجلات و انتشارات نیز جذاب است. برای یک مورد در حوزه کتاب آمده است برای ۲۰ جلد کتاب مبلغ ۱ میلیارد و ۶۹۵ میلیون ریال هزینه شده است. به عبارتی برای هر جلد کتاب ۸۴ میلیون و ۷۵۰ هزار ریال. این عدد برای تولید کتاب به نظر کمی بزرگ می‌آید. به خصوص آنکه انتشارات نمایش در بازار کتاب تئاتر جایگاه ویژه‌ای نداشته است و اعتراضات نسبت به مدیریت آن همواره وجود داشته است. شرایط بد چاپ کتاب‌ها و عدم تأثیرگذاری انتشارات و باختن قافیه به ناشرانی چون قطره و بیدگل وضعیت را مبهم‌تر هم می‌کند.

حال باید دید معاونت امور هنری در ادامه ماجرا مشخص می‌کند این بودجه نخست از مجموع چه بودجه‌ای کسر شده است و ورودی بودجه تئاتر به چه میزان بوده است. نکته دیگر آنکه ریز افراد منتفع از این بودجه بایستی در اختیار عموم قرار گیرد تا دریابیم چه اثری مشمول حمایت‌های مختلف شده است.

*تسنیم